Yağışların artmasıyla birlikte tabiatta mantarlar çoğalıyor ve toplanan mantarların tüketiminde bu periyotta artış yaşanıyor. Hoş görünümü ve rengine aldanılarak tüketilen mantarlar zehirlenmeye yol açabiliyor, bilhassa karaciğer ile böbrek yetmezliğine ve bununla birlikte hayati risklere neden olabiliyor. Mantar tüketiminden sonra bulantı, kusma, ishal, ateş ve giderek artan şuur kaybı üzere belirtiler yaşandığında vakit kaybedilmeden müdahale edilmesi gerekiyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Bölümü’nden Uz. Dr. Mustafa Emre Kavlak, mantar zehirlenmesi ve tedavi usulleri hakkında bilgi verdi.
Çocuklarınızı mantar tüketimi konusunda bilinçlendirin
Mantar zehirlenmesinin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Birtakım tarihçiler Roma imparatoru Claudius’un yediği mantardan zehirlenerek öldüğünü yazmaktadır. Günümüzde de tabiattan toplanılarak tüketilen mantarlar önemli sıkıntılara yol açabilmektedir. ABD’de her sene 6 bin mantar zehirlenmesi olayı bildirilmektedir. Bu olayların büyük bir çoğunluğunu 6 yaş altı çocuklar oluşturmaktadır. Çocukların gezerken ya da oynarken tabiatta buldukları mantarları tüketmeleri bunun en büyük nedenleri ortasındadır. Bu sebeple çocukların mantar tüketimi konusunda bilinçlendirilmesi hayati değer taşımaktadır.
Mantar yedikten sonra bu belirtiler yaşanıyorsa vakit kaybetmeyin
Mantar zehirlenmesinden sonra yaşanan belirtiler mantarın toksinine nazaran farklılık gösterebilmektedir. Fakat mantar zehirlenmesinden sonra çoklukla ortaya çıkan birinci belirtiler sindirim sistemiyle ilgili şikayetlerdir. Mantar tüketildikten 2-3 saat sonra;
- Mide krampları
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Ateş üzere belirtiler yaşanıyorsa vakit kaybetmeden bir sıhhat kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.
Ancak her mantarda bulunan toksin farklı olduğu için mantar tüketiminden sonra halüsinasyon, nöbet geçirme, uyku hali, şuur bulanıklığı karaciğer ve böbrek yetmezliği ile birlikte ciltte sararma üzere belirtiler de yaşanabilmektedir.
Tüketilen mantar ölçüsü önemli
Mantar zehirlenmelerinde tüketilen ölçü ve rahatsızlık sonrası hastaneye geliş müddeti değerlidir. Mantar zehirlenmesinden kısa mühlet sonra hastaneye gelen hastaların sıvı kaybı, elektrolit dengesizliği, karaciğer ve böbrek enzimleri üzere tetkiklerinin akabinde midenin yıkanması tedavinin birinci ayağını oluşturmaktadır. Fakat uygulanacak tedavide hastanın hastaneye geliş mühleti de hayati değer taşımaktadır. Mantar zehirlenmesinin üzerinden 24 saat geçtikten sonra toksik tesirler bilhassa karaciğer ve böbrek yetmezliği üzere kalıcı hasarlar bırakabilmektedir.
Kan temizleniyor
Karaciğer ve böbrek yetmezliğinin geliştiği durumlarda zehirli toksinin bedenden atılması ve ikincil enfeksiyonların oluşmaması için hemofiltrasyon tedavisi uygulanmaktadır. Hemofiltrasyon tedavisinde evvel hastaların kanı alınarak filtreden geçirilir. Plazma denilen özel bir sıvı ile kan yıkanarak temizlendikten sonra tekrar hastaya verilmektedir. Bu yolla hastalarda gelişen karaciğer ve böbrek yetmezliği organ nakline gerek kalmadan tedavi edilebilmektedir.
Son ve kesin tahlil organ nakli
Hastaların fazla ölçüde mantar tüketmesi ya da hastaneye geç geldiği durumlarda plazma ferez hemofiltrasyon tedavisi kâfi olmayabilmektedir. Yapılan tedavilere karşın birtakım hastalar organ nakline gereksinim duyabilmektedir.
Bilmediğiniz mantarı tüketmeyin
Halk ortasında zehirli mantarların daha renkli olduğu ya da tadının daha acı olduğu üzere hakikat olmayan bilgiler yaygındır. Mantarın, rengine, kokusu ve tadına aldanarak bir tane bile tüketilmesi hayati risk yaratabilecek sıkıntılara yol açabilmektedir. Bu nedenle ne olduğu bilinmeyen mantarlar yerine kültün mantarlarının tüketilmesi önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
