Her 6 mevtten 1’inin sorumlusu…
İşte bilimsel gerçekler!
Çağımızın en korkulan hastalığı elbet ki kanser! Dünya genelinde her yıl yaklaşık 18 milyon şahsa kanser tanısı konulurken, ülkemizde de yaklaşık 150 bin kanser olgusu tespit ediliyor. Mevt nedeni olarak kalp ve damar hastalıklarından sonra ikinci sırada yer alan kanser dünyada her yıl yaklaşık 9 milyon kişinin vefatından sorumlu tutuluyor. Öteki bir deyişle, her 6 mevtten biri kansere bağlı olarak gelişiyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, aslında tıp dünyasında çığır açan gelişmeler sayesinde kanserin birçok çeşidinin günümüzde tedavi edilebildiğine yahut yıllarca denetim altında tutulabildiğine dikkat çekerek, “Kanser tedavisinden başarılı sonuç alınmasında erken teşhis ise son derece ehemmiyet taşıyor. Lakin toplumda kanser hakkında yanlışsız sanılan kimi yanlışlı bilgiler hastaların sistemli taramaları aksatmalarına ve tabibe geç başvurmalarına neden olabiliyor. Teşhisin geç konulması da kanserin ilerlemesi, hasebiyle tedaviden faal sonuç alınamamasıyla sonuçlanabiliyor” diyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, kanser hakkında toplumda gerçek sanılan 10 kusurlu bilgiyi anlattı; kıymetli teklifler ve ikazlarda bulundu!
YANLIŞ: Kanser önlenemez bir hastalık. Hasebiyle kanserden korunmak için yapabileceğim hiçbir şey yok!
DOĞRUSU: Sigara ile tütün kullanımı, obezite, düşük meyve ve zerzevat tüketimi, fizikî aktivite azlığı ve alkol tüketimi kansere yol açan en kıymetli 5 değiştirilebilir risk faktörlerini oluşturuyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, bu etkenlerin ortadan kaldırılmasıyla her 3 kanser olayından 1’inin önlenebildiğini belirterek, şöyle devam ediyor: “Kanser için en kıymetli risk faktörü ise sigara ve tütün kullanımıdır. Bu eserlerinin tüketilmemesi sayesinde her 4 kansere bağlı mevtten 1’i engellenebiliyor. Ayrıyeten kanser nedeniyle oluşan ölümlerin yüzde 25’inden çeşitli enfeksiyon casusları sorumlu oluyor. Human papilloma virüsü ve Hepatit B virüsüne karşı aşılama yapıldığında yeni gelişecek olan birtakım kanser çeşitlerinin önlenmesi mümkün olabiliyor”
YANLIŞ: Hiçbir sıkıntım yok. Neden kanser taraması yaptırayım ki?
DOĞRUSU: Kanser taraması rastgele bir semptomu olmayan sağlıklı bireylerde yapılıyor. Dünyada ve ülkemizde en sık görülen; göğüs, prostat, akciğer ve kolorektal ile rahim ağzı kanserlerinin tümü için tarama programları mevcut. Tertipli yapılan taramalar sayesinde bu kanserlerden kimileri önlenebilirken, kimileri da erken teşhis edilebiliyor.
YANLIŞ: Erkeklerde göğüs kanseri gelişmez!
DOĞRUSU: Batılı toplumlarda olduğu üzere ülkemizde de her 8-10 bayandan 1’i ömrü boyunca göğüs kanseri teşhisi alıyor. Prof. Dr. Gökhan Demir, bayanlardan çok daha az de olsa göğüs kanserinin erkeklerde de görüldüğü ikazında bulunarak, “Erkek göğüs kanseri tipik olarak bayan göğüs kanserinden daha ileri kademelerde teşhis ediliyor. Bunun nedeni ise büyük olasılıkla erkeklerde göğüs kanseri oluşabileceğine dair farkındalık eksikliği ve rutin tarama muayenelerinin olmamasıdır” diyor.
YANLIŞ: Hamilelik yahut emzirme devirlerinde göğüs kanseri gelişmez!
DOĞRUSU: Nispeten ender görülse de, 30 yaşın altındaki bayanlarda, her 5 göğüs kanserinden 1’i hamilelikle bağlantılı oluyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, bu hastaların birçoklarında BRCA1 yahut BRCA2 genlerinde kalıtsal mutasyonlara rastlandığını belirterek, şöyle konuşuyor: “Ailesinde bilhassa birinci dereceden birden fazla akrabasında, tekrar bilhassa genç yaşta göğüs kanseri tanısı alan biri varsa, genetik geçişli göğüs ile jinekolojik kanser sendromların da düşünülmesi ve taramaların buna nazaran planlanması gerekiyor. Örneğin göğüs kanseri riskini artıran BRCA genleri üzere muhakkak genlere sahip, göğüs kanseri riski yüksek olan kimi bayanlar, tarama programlarına 40 yaşından evvel başlamalıdırlar”
YANLIŞ: Sigarayı yıllar evvel bıraktığım için şikayetlerimin nedeni kanser olamaz!
DOĞRUSU: Kansere bağlı ölümlerde birinci sırada yer alan akciğer kanserlerinin yüzde 85-90 üzere hayli yüksek bir oranı sigaraya bağlı olarak gelişiyor. Prof. Dr. Gökhan Demir, “Sigara içmeyenlerde oluşan akciğer kanserlerinin büyük çoğunluğu da çevresel dumana maruz kalmakla bağlantılı oluyor. Sigarayı bıraktıktan sonra uzun yıllar akciğer kanseri riski azalmıyor. Hasebiyle sigara alışkanlığı bir mühlet evvel bırakılmış olsa dahi başta yeni başlayan öksürük olmak üzere nefes darlığı ve kanlı balgam üzere çeşitli yakınmalarda en kısa vakitte doktora başvurmalıdır” diyor.
YANLIŞ: Sıhhatim yerinde, kolonoskopi yaptırmama gerek yok!
DOĞRUSU: Kolon kanseri tertipli yapılan kolonoskopiyle önlenebilen bir hastalık. Üstelik kanser öncüsü olan polipler kolonoskopide tespit edildiği takdirde süreç sırasında çabucak alınabiliyor ve böylelikle daha sonra gelişebilecek olan kolon kanseri büyük oranda önlenebiliyor. Ayrıyeten kanser gelişmiş ise erken evrede yakalanması sayesinde büsbütün düzgünleşme sağlanabiliyor. Hasebiyle hiçbir yakınması ve risk faktörü olmasa dahi 45 yaş üstü her erişkinin tarama hedefiyle kolonoskopi yaptırması öneriliyor. Şayet birinci kolonoskopi olağan olarak değerlendirilirse her 10 yılda bir tekrarlanması kâfi geliyor. Öteki kanserlerde olduğu üzere ortalama riskten daha yüksek riskli kümelerde ise kolonoskopiye başlama yaşı ve sıklığı değişebiliyor.
YANLIŞ: Hemoroidim kanıyordur!
DOĞRUSU: Bağırsak alışkanlığında değişiklik, tekrarlayan ishal yahut kabızlık, dışkılama sırasında ağrı ile kanama, dışkı kalibrasyonunda incelme, şişkinlik, karın ağrısı ve kilo kaybı, demir eksikliği yahut kansızlık üzere meselelerin nedeni kolon ya da rektum kanseri olabiliyor. Hasebiyle bu cins yakınmalarda hemoroit kaynaklıdır diye düşünmeyip, vakit kaybetmeden doktora başvurmak yaşamsal ehemmiyet taşıyor.
YANLIŞ: Kanser tedavi edilemez bir hastalık!
DOĞRUSU: Toplumdaki yaygın inanışın tersine, tıp dünyasında atılan dev adımlar sayesinde kanserin birçok çeşidi tedavi edilebiliyor. Tedavinin tam olarak sağlanamadığı birtakım tiplerinde yahut ileri evrelerde bile kanser artık kronik bir hastalık haline getirilerek yıllarca denetim altında tutulabiliyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, akıllı molekülller, biyolojik tedaviler ve immünoterapiler sayesinde onkolojide yeni bir çığırın açıldığını vurgulayarak, “Günümüzde her tümörün birbirinden farklı genetik özelliklere sahip olduğunu biliyoruz. Kanser hücresinin genetik sırrı çözüldükçe kanser tedavisindeki bahtımız da artıyor. Bireye ve tümöre özel yaklaşımlar sayesinde kanser gelecekte çok daha faal olarak denetim altına alınabilecek bir hastalık olacaktır” diyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
