Pandemi sonrasında global ticarette yaşanan süratli artış, konteyner noksanlığına, gemi ve ekipman yetersizliğine, limanlarda sıkışmalara yol açarken, navlunlar da tarihi tepelere ulaştı. Pandemi öncesi 2 bin dolar düzeyinde olan Uzakdoğu-Avrupa ortasındaki bir konteyner navlunu, 10 bin doların üzerine çıkarken, bu süreçte armatörlerin ihracatçılara çeşitli münasebetlerle yansıttıkları cezalar ihracatçıları ortak hareket etme noktasına getirdi.
Armatörlerin daha kârlı çizgilere konteyner kaydırdıklarını, ABD ve Kanada’ya yapılacak besin ve mermer ihracatlarında konteyner bulmakta büyük problemler yaşadıklarını lisana getiren Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Çin ve Hindistan’a blok mermer ihracatında da eski konteynırlara yüklemeler yapılması sonrasında çıkan meseleler nedeniyle büyük cezalarla karşı karşıya kaldıklarını, bu meselelerin tahlili için tüm ihracatçıların ihraç eserlerinin nakliyesi için ortak hareket edecekleri bir model üzerinde çalıştıklarını vurguladı.
Model kapsamında şirket kurulması da dahil farklı seçeneklerin düşünüldüğünü Ege İhracatçı Birlikleri yanında, Ticaret Bakanlığı, İzmir Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Ticaret Borsası, Deniz Ticaret Odası’nın ortak hareket etmesinin masadaki seçenekler ortasında olduğuna işaret eden Eskinazi, “Kemalpaşa Lojistik Merkezi için bu kurumlar bir ortaya geldi. Kemalpaşa Lojistik Merkezi’ndeki tecrübelerden de yararlanmak istiyoruz. Ege Bölgesi’nin 28 milyar doları aşan ihracatının yüzde 55’i deniz yoluyla yapılıyor. Günümüzde Türkiye’den navlun fiyatları, İtalya’dan daha yüksek noktada. Bu zinciri birlikte hareket ederek kıracağız. Yol haritamızı belirlemek için çalışıyoruz” diye konuştu.
Doğal taş kesiminde pilot uygulama olacak
Gemi nakliye firmalarının, 2021 yılının ikinci yarısından bu yana Çin’e yapılan blok mermer ihracatında metal yorgunluğu olan konteynırlarda yaşanan sıkıntılar nedeniyle doğal taş ihracatçı firmalarına yüklü faturalar çıkarmaya başladığını belirten Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri Mevlüt Kaya, doğal taş ihracatının nakliyesi için bir şirket kurarak Türkiye’nin doğal taş ihracatının bu şirket aracılığıyla yürütülmesi seçeneğini gündemlerine aldıklarını, burada sağlanacak muvaffakiyetin öteki ihracatçı kesimlere de model olacağını lisana getirdi.
Türk doğal taş bölümünün Çin ve Hindistan’a her yıl binlerce konteyner blok doğal taş ihraç ettiğine temas eden Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri Mevlüt Kaya, “Türk doğal taş dalı olarak son 1 yıldır armatörlere 2,5-3 milyon dolar civarında ceza ödemek durumunda kaldık. Arz-talep istikrarı armatörler lehine değişti. Konteynır filolarını neredeyse bize yeniletiyorlar. Armatörler, 2010’lu yıllarda navlun fiyatlarının düşüklüğü nedeniyle yaptıkları ziyanları 2021 yılında çıkardılar. Memleketler arası deniz nakliyeciliği yapan bir firma 2021 yılında milyar dolar kâr açıkladı. Armatörler adeta konteynırları açık artırmaya çıkarmış durumda. Navlun fiyatlarında yeni artışların olmaması için ortak hareket etme kararı aldık. Tren yoluyla ihraç eserlerimizi sevk etme konusunu da gündemimize aldık” biçiminde konuştu.
İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Lideri Yusuf Öztürk ise pandeminin global ticaretteki istikrarları fevkalâde formda bozduğunu belirterek, “2020’de daralan global mal ve hizmet ticareti, 2021 yılında yüzde 25 arttı. Bu rekor düzeydeki artış deniz nakliyatı başta olmak üzere global tedarik zincirinde bozulmalara yol açtı. Bu durumdan maalesef ülkemiz ihracatı da olumsuz etkileniyor. Birtakım ihracatçı firmalar ve forwarderlar gemi satın alarak yahut lojistik alanına yatırım yaparak ıstıraplarını hafifletmeye çalışıyorlar. Ülkemiz iktisadının lokomotif gücü ihracatın desteklenmesi için kısa vadede lojistik performansımızı artıracak acil adımlar atılmalıdır. Orta ve uzun vadede ise Türk taşıyıcıların ve gemi inşa endüstrinin devlet teşvikleriyle destekleneceği, böylelikle Türk sahipli ve Türk bayraklı gemi filosunun büyütüleceği, ülkemiz limanlarının aktarma merkezi olma kabiliyetinin güçlendirileceği bir modele muhtaçlığımız var” dedi.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri Mevlüt Kaya, Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi İdare Konseyi Lideri Yusuf Öztürk ve Meclis Lideri Kenan Yalavaç, lojistik dalında yaşanan sıkıntıları pahalandırmak için Ege İhracatçı Birlikleri’nde bir ortaya geldi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
