Adı hoş kendisi bayanların kabusu olabilen çikolata kistleri, tüp ve yumurtalıklarda yapışıklıklara yol açması nedeniyle rahim iç duvarının gebeliğe uygunluğunu bozar, yumurtalık rezervinin azalmasına ve münasebetiyle da kısırlığa yol açar
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Gökalp Öner, ismi ile tatlıyı çağrıştıran lakin hiç de o denli olmayan, dünyada yaklaşık 190 milyon bayanda gözlemlenen, ülkemizde her 10 bayandan 1’inde görülen çikolata kistleri hakkında bilgi verdi…
Endometriozis, her ay kalınlaşıp şayet gebelik oluşmaz ise adet kanaması ile atılan rahim içi duvar katmanının rahim dışı bölgelerde yerleşmesiyle oluşan kronik bir hastalıktır. Daha kolay formuyla anlatmak gerekirse, rahim duvarındaki kanayan hücrelerin adet döngüsünde dışarı atılmak yerine tüplerden geçerek iç kısma dökülmesi durumudur. Tüplerin ağız kısmında yumurtalıklar olduğu için kanayan hücreler sıklıkla yumurtalığa yapışır. Yumurtalığa yerleşen bu hücreler hormonlarında tesiriyle her ay nizamlı olarak kanamaya başlar. Biriken kan koyu kahverengi kıvamda olduğu yani çikolata rengini aldığı için çikolata kisti olarak da tanımlanmıştır.
KURDUN ELMAYA ZİYAN VERMESİ GİBİ…
Ben, çikolata kistlerini elmanın içindeki kurda benzetirim. Nasıl ki elma içindeki kurt vakitle elmanın içine ziyan veriyorsa, çikolata kistleri de vakitle emsal biçimde yumurtalık dokusuna ziyan verir ve yumurta kalitesini olumsuz tarafta tesirler. Bu kistler kendini önemli adet sancıları ile göstermeye başlar. Bunun dışında ilgi sırasında ağrı, idrar yaparken ağrı, idrarı boşaltamama hissi, idrarda kan görülmesi, omuz ağrısı, yorgunluk, infertilite üzere bulgulara da rastlamak mümkündür. Bu ağrılar menopoza kadar devam eder.
KESİN TEŞHİS LAPAROSKOPİ İLE KONUR
“Üreme periyodundaki bayanlar çikolata kistlerinden en çok etkilenen kümedir. Âlâ huylu olmakla birlikte yüzde 4 oranında makus huylu olma üzere şansızlığı da bulunmaktadır” diyen Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Gökalp Öner, “O yüzden bu tanıya sahip tüm bayanlarımızın, bilhassa kanser hikayesi olan bayanlarımızın önemli bir tedavi planının olması gerekir. Çikolata kisti olan bayanlarımızın rahimlerinin de kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Bu teşhisteki rahimlerde polip ya da miyom görülme riski biraz daha yüksektir. Son yıllarda gelişmiş ultrasonlarla bu kistler net bir biçimde ayırt edilebilir, gerekirse MR’dan da faydalanabilir lakin kesin teşhis laparoskopi ile konur. CA125 testi dediğimiz kan testi de çikolata kisti olan bayanlarda yüksek olduğundan dolayı bizlere teşhis koymada ışık tutabilir. Yumurtalığa ziyan verebileceği göz önünde tutulursa AMH dediğimiz rezerv testine de bakılmasında yarar vardır. İlaç tedavileri ve yaşanan sancılarda verilecek ağrı kesiciler doktorlarla birlikte karar verilerek alınmalıdır. Endometriozis, ömür uzunluğu sürecek bir idare planı gerektiren, tıbbi tedavi ön planda tutularak tekrarlanan cerrahi teşebbüslerden kaçınılması gereken kronik bir hastalıktır” diyor.
CERRAHİSİZ YENİ METOTLAR
Son vakitlerde çikolata kisti tedavisi içinde yeni usuller geliştirilmiştir. Bizlerin sıklıkla uyguladığı ve hiçbir ziyanı da gösterilmemiş olan kistlerin yumurtalıklardan yumurta toplama anında boşaltılması ve yumurtalık içinin alkol ile temizlenmesi de bu kistlerin yok olmasını sağlamaktadır. Hatta bu yeni teknik ile de cerrahi bir süreç gerekmeksizin çikolata kistleri konforlu bir halde tedavi edilebilir.
ÇOCUK İSTENMİYORSA TEDAVİ ONA NAZARAN PLANLANIR
Bu kistlerin tedavisini belirleyen çocuk isteği olup olmadığıdır. Şayet bayanda çocuk isteği yok ise ve ağrı şikayeti ile gelmişse öncelikle ilaç tedavisine başlanır ve sonra laparoskopik (kapalı) cerrahi ile bu kistler çıkarılır. Daha sonra da bu kistlerin tekrarlanmaması gayeli ilaç tedavisine devam edilir.
ÇOCUK İSTENİYORSA TÜP BEBEK TEDAVİSİ ÖNERİLEBİLİR
“Çocuk isteği ile bizlere başvuran çiftlerin yüzde 30’unda bu kistleri görmekteyiz. Yani infertilite açısından en sık gördüğümüz sebeplerden bir tanesi de bu pek de tatlı olmayan çikolata kistleridir. Fakat tabi ki çiftlerimize ve bu kistlere gerekli tedaviyi uygulayarak başarılı sonuçlar aldık, alıyoruz, almaya da devam edeceğiz” diyen Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Gökalp Öner,
“Öncelikle bu teşhisi koyduğumuz çiftlerimizden rahim sineması istemekteyiz. Şayet rahim sinemasında tüpler açık ve erkek faktörümüz de olağan yani sperm sayımız kâfi ise yapacağımız süreç aşılamadır. Bayana uyguladığımız aşılama ile olumlu sonuçlar almaktayız. Zira emelimiz ne kadar az cerrahi süreç, o kadar sıhhat. Şayet bayanda çikolata kistine bağlı rezerv azlığı ve dokuda bozulma tespit etmişsek ve erkek faktörü de işin içinde ise yani sperm sayısı ve harekette azlık durumu varsa, bu durumda aşılamadan olumsuz sonuç alma durumumuz epey yüksektir. Bu türlü bir durumda da direkt tüp bebeğe yönelmek bizler için yararlı olur. Tüp bebek tedavisi için baskılama tedavisi dediğimiz durum kistlerin baskılanması yani ilaçlarla bu kistlerin aktive olmasını önlemektir. Bizler baskılama tedavisini yumurtalarımızı toplayıp, embriyolarımızı oluşturup dondurduktan sonra yaparız. Çikolata kistleri yalnızca yumurtalığı değil, bebeğin tutunmasını da olumsuz tarafta tesirler. Bu kistlerin rahme gönderdiği olumsuz sinyaller bebeğin tutunmasına büyük ölçüde mani olmaktadır. Bu yüzden baskılama tedavisini rahim ve yumurtalıklar hazır olduktan yapmak, anne adayları için daha sağlıklı olacaktır” dedi.
KİLO ALMAYIN, SİGARA VE ALKOLDEN UZAK DURUN
Çikolata kisti olan bayanlarda yumurtalık kanseri, göğüs kanseri ve tiroid kanseri oranları artış gösterdiği için bu bayanların kilo almamaları, sigaradan uzak durmaları, yeşil zerzevat ve taze meyve yüklü beslenmeleri, alkol almamaları ve güneşten korunmaları gerekmektedir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
