“Bebeğimi ne sıklıkta emzirmeliyim?”, “Her emzirme sonrası kusma olağan midir?”, “Bebeklerde uyku sistemi ve yatış durumu nasıl olmalı”… Bebek bakımı ile ilgili daha pek çok soru anneler ve anne adayları için tatlı bir telaşın olduğu meraklı bir araştırma sürecinin başladığı manasına geliyor. Birinci 6 ay anne sütünün ehemmiyeti kadar 6. aydan sonra orta kulak enfeksiyonu riskini artıran emziğin yanlışsız kullanımının da bilinmesi gerekiyor. Bebeğin nasıl giydirilmesi gerektiği, bebeğin neden sık sık ağladığı ve göbek bakımı da bilinmesi gereken hassas bahislerin başında geliyor. Memorial Diyarbakır Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Aycan Yıldız, bebek bakımı ile ilgili en çok merak edilenler hakkında bilgi verdi.
Bebek ne sıklıkta emzirilmelidir?
Doğum gerçekleştikten sonra birinci saat prestijiyle bebeğin emzirilmesi gerekmektedir. Günlük sekiz emmenin altına düşülmeyerek, bebek her istediğinde emzirme önerilmektedir. Besin bedeli açısından yüksek ve sindirimi kolaylaştıran anne sütü birinci 6 ay içerisinde ek besin olmadan verilmelidir. Dört saatten daha fazla aç bırakılmaması gereken bebekler için iki yaşına kadar sağlıklı bir gelişim süreci ismine anne sütüne devam edilmelidir.
Anne sütünün yetmediğinin göstergeleri nelerdir?
Genellikle beslenme yetersizliği, gerilim ve hormonal durumların neden olduğu anne sütü yetersizliği bebekte görülecek birtakım belirtileri ile saptanmaktadır. En besbelli ve sık karşılaşılan durumlar ortasında günde 15-30 gramdan az tartı artışı ile doğum kilosuna onuncu günde ulaşmama durumu bulunmaktadır. Devamlı göğüs emme isteği ve yutma sesinin duyulmaması yetersizliğin göstergeleri ortasında bulunmaktadır. Uyku nizamı, 6’dan az idrar yapma sıklığı ve üçten az sarı renkli gaita yapması ve tüm bu işaretlere ek olarak yeşil, kahverengi ve siyah gaita anne sütünün yetmediğinin göstergeleri ortasında bulunmaktadır.
Emzirme sonrası az ölçüde kusması olağan midir?
Yenidoğan fizyolojik reflüsüne bağlı 3 aydan küçük bebeklerin 80’i günde en az bir defa kusabilmektedir.Fışkırır biçimde ve bol ölçüde bir kusma olmadıkça, bebeğin kilo alması da olağan ise değerli değildir.
Bebeklerde hıçkırık olması olağan midir?
Hıçkırık beslenme sırasında başlarsa konum değiştirilmeli, gazı çıkarılarak bebek rahatlatılmalıdır. Beslenmeye bir mühlet orta verilebilir fakat uzun sürerse emzirilmelidir. Hıçkırık uzun periyodik görülürse bebeğe birkaç kaşık su verilebilmektedir.
Bebeklere emzik verilmeli midir?
Emzik kullanımı beslenme dışı emme ihtiyacını karşılayarak bebek için bir rahatlama yolu olarak kabul edilmektedir. Bu durum birinci aylarda göğüs karmaşasına yol açabilmektedir. 6 aydan sonra orta kulak enfeksiyonu riskini artırabilmektedir. Bu durumda hijyen büyük değer arz etmektedir. Emzik düzgün temizlenmeli, üzerine bir bal , şeker vs yiyecek unsurları sürülmemelidir. Bebeğin ağzından düştüyse geri verilmemeli ve asla bebeğin giysisine iliştirilmemelidir.
Bebek hangi durumda yatırılmalıdır?
Ani bebek kayıp riski yüzüstü ve yan yatan bebeklerde daha fazla olarak görülmektedir. Bebeklerin ebeveyn nezaretinde olmadıkları müddet zarfında sırtüstü yatırılmaları gerekmektedir. Bebekler sırf uyanıkken ve müşahede altındayken yüzüstü durumda bırakılabilir. Haftalık olarak başın sağ-sol değişimi kesinlikle yapılabilmektedir. Rahat ve deliksiz bir uyku için birtakım püf noktaları bulunmaktadır. En önemli güvenliğin sağlanabilmesi için yatak içerisinde oyuncak, battaniye, giysi vb. olmamalıdır. Bilinenin bilakis yastık kullanılmamalı ve bebek kundaklanmamalıdır.
Bebeklerde uyku nizamı nasıl olmalıdır?
Uyku sistemi her bebekte farklılık göstermektedir. Birinci günler uyku müddeti epeyce uzundur. Lakin birinci 3 günden sonra etrafa ilgisi giderek artar ve birinci ay çoklukla uyku nizamı sağlanamaz. Az ya da çok uyduğu söylenen bebeklerin büyük bir kısmı günde ortalama 14-16 saat uyumaktadır. Fakat uyku nizamı üzere uyanma sıklığı da bebeklerde farklılık göstermektedir. Dördüncü aya ulaştıktan sonra bebeklerin 90’ı gece 6-8 saat uyumaktadır.
Bebekler neden ağlar?
Bebekler gün içerisinde tek bir nedene bağlı kalmaksızın ağlayabilir. Kucağa alınıp ilgi görme isteği bile bazen ağlama ile kendini belirli etmektedir. İsteklerini ağlama usulü ile dışa aktaran bebekler sıcak ya da soğuk hava, acıkma, uykusuzluk, altın ıslak olması vb. nedenlere bağlı ağlayabilmektedir. Ağlama krizleri esnasında kucaklama, emzirme, emzik verme, ninni yahut hafif bir müzik dinletme, gezdirme, yumuşak hareketlerle sallama, sırtını yahut karnını ovma denenmelidir.
Göbek bakımı nasıl yapılmalıdır?
Bebek doğduğunda göbek alkolle silinerek steril gaz bezle kapatılmaktadır. Bu süreç sonrası göbeğe öteki bir süreç ya da tertipli bakım gerekmemektedir. Lakin enfeksiyon riski olabileceği için kuru ve pak tutulmalıdır.
Bebeğe nasıl banyo yaptırılmalıdır?
Uzmanlar tarafından doğumu izleyen birinci saatlerde banyo önerilmemektedir. Göbek düşene kadar da silme banyosu önerilmektedir. Bebek yeni beslenmiş olmamalı ve banyo gereçleri ile su bebek soyulmadan evvel hazırlanmış olmalıdır. Uygun su sıcaklığı 37-38 °C, dirsekle bakılabilir. Tüm süreç boyunca bebek suyun yanında asla yalnız bırakılmamalıdır. Banyo sırasında üşümemesine dikkat edilmeli ve müddeti 2-3 dakika ile sınırlanmalıdır. Evvel baş sonra beden yıkanabilir. Bebeklere uygun eserler olsa da, sabun ve şampuan çok kullanılmamalıdır.
Bebek beden paklığında nelere dikkat edilmeli?
Temizlik maksadıyla yabancı cisimler kulak ve buruna sokulmamalıdır. Tırnakların uzaması ile yeterlice barizleşen el kol hareketlenmesi yüz çizmelerine ve kolları tırmalamaya neden olabilir. Bebeklerin tırnakları uçları yuvarlatılmış bebek makası ile kesilmelidir. Tırnak kesilmesi için en uygun vakit uyku esnası olabilir. Kız bebeklerde vajinanın iç yüzeyi temizlenmemeli, her vakit önden geriye yanlışsız silinmelidir. Erkek bebeklerde ise sünnet derisi geriye itilmemelidir. Bebeğin cildi kuru ise parfümsüz bebek losyonu kullanılabilmektedir.
Bebek nasıl giydirilmelidir?
En sık yapılan yanlışlardan biri bebeğin üşüdüğü düşünülerek kat kat giydirilmesidir. Bebekler mevsimine nazaran erişkinlerden bir kat fazla giymelidir. Bebek cildine değen giysiler yumuşak pamuklu kumaştan olmalı ve dikişler batmamalıdır. Birinci birkaç ay bebek giysileri başka yıkanmalı ve iki kere durulanmalıdır. Parfümsüz, enzimsiz deterjan ya da bebek çamaşır sabunu kullanılmalıdır.
Bebek bulunan ortamda klima çalıştırılması sakıncalı mıdır?
Klima kullanılabilir lakin direkt bebeğe yanlışsız olmamalı ve oda ısısı 22 C’ nin altına düşmemelidir. Sıcak gecelerde uyku esnasında yalnızca pike ve klima çalışıyorsa battaniye gerekebilir. Yetişkinlerde olduğu üzere bebekler de sıcakta ince giydirilmelidir. Hafif bol ve açık renkli giysilerin tercih edilmesi önerilmektedir.
Evcil hayvanların bebek açısından sakıncası var mıdır?
Evcil hayvanlar yeni bir bebeğin varlığı ile davranış biçiminde değişiklikler ile kıskançlık belirtileri gösterebilmektedir. Bebek meskene gelmeden bebeğin yıkanmamış bir giysisi getirilip koklatılabilir. Bebeğin odasına yalnız girmesine müsaade verilmemelidir. Tüm aşı ve bakımları yapılmış olmalı gerekmektedir. Bu alışma evresinde evcil hayvana da vakit harcanmalıdır. Çocuk için evcil hayvan alınacaksa 5-6 yaşına kadar beklenilmesi daha gerçek olacaktır.
Bebek ile ne vakit seyahat edilebilir?
Kara yolu ile gerçekleşecek yolculuktaemniyet koltuğu mevcutsa birinci günden itibaren kısa seyahatler yapılabilmektedir. Hava yolu tercih edilen seyahatlerde bebek en az bir haftalık olduktan sonra yapılmalıdır. Fakat bu seyahat için bir aciliyet kelam konusu değil ise 6’ıncı haftadan sonra seyahat yapılması daha yanlışsız olacaktır. Bebeğin uçağın inişi ve kalkışı esnasında emzirilmesi rahat etmesini sağlayacaktır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
