Nüfus cüzdanınızda yazan sayısı boş verin… Kaç yaşında olduğunuzu doğum yılınız değil seçimleriniz belirliyor. Ve düzgün haber: Biyolojik yaşınızı geri çevirmek mümkün! Bilim insanlarının geliştirdiği biyolojik yaşı gösteren “yaş saati (iAge)”ne yönelik görüşlerini paylaşan Fitoterapi Uzmanı Dr. Ümit Aktaş, enflamasyonla gayret için tekliflerini paylaştı.
Bilim insanları biyolojik yaşınızı gösteren bir ‘yaş saati’ geliştirdi. Bedendeki enflamasyonu ölçerek yaşlanmayla alakalı sıhhat meselelerine yakalanma olasılığınızı gösteren yaş saati sayesinde, kalp ve damar hastalıklarına yakalanma, ileride Alzheimer üzere nörodejeneretif hastalıklar geliştirme riskinizin olup olmadığını öğrenmek mümkün.
Yaş saati iAge’i geliştiren takım, Stanford Üniversitesi tarafından yürütülen ve yaşlanma ile bağışıklık sistemi ortasındaki bağlantıyı araştıran kapsamlı bir projede (1000 Immunomes Project) yer alan, yaşları 8 ile 96 ortasında değişen 1000 kişinin kan örneklerini tahlil etti. Böylelikle kronik enflamasyonun işaretlerinin beşerler yaşlandıkça nasıl değiştiğini gözlemleme fırsatı buldular.
Araştırmacılar iştirakçilerin kronolojik yaşları, sıhhat durumları ile aygıtın algoritmasını bir ortaya getirerek kronik enflamasyonu en bariz halde işaret eden markörleri tespit ettiler. Bunların içinde CXCL9 isimli bir proteinin sistemik enflamasyonu işaret eden en güçlü markör olarak ön plana çıktığı görüldü. Kan damarlarının iç yüzeyinde üretilen bu protein kalp hastalığı riskiyle olan bağı ile bilinir.
Yaşlanmadan Yaş Almak
Çalışmanın en çarpıcı kısmı şuydu: Bilim insanları iAge’i geliştirdikten sonra artık sıra test basamağına gelmişti. Bulgularını ileri yaşta olan 19 kişi üzerinde denediler. İştirakçilerin en genci 99 yaşındaydı. iAge ile iştirakçilerin biyolojik yaşlarını ölçüldüğünde hepsinin de biyolojik yaşlarının çok daha genç olduğu görüldü. Aygıta nazaran, bu asırlık çınarlar gerçekte olduklarından 40 yıl kadar daha gençtiler! Çalışmayı yürütenler elde edilen bilgiyi şöyle yorumladı; kronik enflamasyon markörleri düşük olanlar çok daha uzun yaşıyordu.
Bilim insanları uzun vakittir bir kişinin ne kadar sağlıklı olduğunu anlamak, ileride karşılaşacağı hastalıkları öngörebilmek için yaş saati kavramı üzerine baş yoruyor. Biyolojik yaşı ölçmek aşina olduğumuz bir kavram aslında, ancak enflamasyonu bir markör olarak kullanan birinci yaş saati iAge. Daha evvelki yıllarda geliştirilmiş olan yaş saatleri gen sözündeki değişiklikleri gösteren markörleri baz alıyordu.
Koruyucu Hekimliğin Yükselişi
“iAge’i geliştiren takımın de altını çizdiği üzere biyolojik yaşı ölçmek için epigenetik markörlerden yola çıkmak son derece karmaşık ve güçlü bir yol” diyen Fitoterapi Uzmanı Dr. Ümit Aktaş’a göre, vücuttaki kronik enflamasyonu tespit ederek biyolojik yaşı ölçmek çok daha kolay, çok daha kolay bir prosedür. Daha da değerlisi kronik enflamasyon önlenebilir, denetim altına alınabilir bir durum. Aktaş, “Bu araştırma sayesinde kimin risk altında olduğu tespit edilip, kronik enflamasyonla savaşan müdahalelerle kişinin daha uzun, daha sağlıklı bir hayat sürmesi sağlanabilir” diyor.
Dr. Ümit Aktaş ayrıyeten gözetici hekimliğin gün geçtikçe ehemmiyet kazanmasının, bu yaklaşımı destekleyecek teknolojilerin geliştirilmesinin hiç de şaşırtan olmadığını söylüyor ve ekliyor: “Özellikle kronik hastalıklar kelam konusu olduğunda hastalık ortaya çıktıktan sonra yapılan müdahalenin işe yaramadığı, yalnızca ilaç reçete etmek üzerine şekillenen tıp anlayışının yolda kaldığı aşikâr! iAge üzere teknolojiler geleceğin tıbbının evrildiği istikameti göstermesi açısından da çok değerli. Artık hastalık gelişmeden, ortaya çıkmadan durdurmak, ileri yaşları sıhhatle karşılamak istiyoruz.”
“Yanlış yolda ilerleyen 40’lı yaşlarında bir hasta düşünün, ona biyolojik yaşının aslında 60 olduğunu gösterip bunu geri çevirmenin mümkün olduğunu söylediğinizde gerçek beslenmek, yanlışsız seçimler yapmak konusunda çok daha istekli olacaktır” diyen Dr. Aktaş, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Evet, yakın gelecekte bir erken ikaz sistemine sahip olabiliriz fakat hâlihazırda kronik enflamasyonu önlemenin biyolojik yaşı geri çevirmenin, uzun ve sağlıklı yaşamanın sırrına vakıfız; sıhhatin sırrı sofranızdan geçiyor!”
Dr. Ümit Aktaş, enflamasyonla gayret için tekliflerini ise şöyle sıralıyor:
ENFLAMASYONLA SAVAŞAN 8 ÖNERİ
1. İşlenmiş yiyeceklerden uzak durun: Cipslerden hazır çorbalara, ketçaplara kadar tüm işlenmiş yiyeceklerden uzak durun. Bu çöp yiyeceklerin içindeki kimyasallar bağışıklık sistemini alevlendirerek kronik enflamasyona neden olur.
2.Ekmekten, tatlıdan vazgeçin: Şeker ya da sistemin şeker olarak algıladığı ekmek, makarna üzere karbonhidratlar bedende daha fazla insülin hormonu üretilmesine neden olur. İnsülin ise enflamasyonu tetikler. Genetiğine müdahale edilmiş çağdaş buğdayın içindeki gluten molekülünün evvel bağırsaklarda, akabinde tüm sistemde kronik enflamasyona neden olduğunu unutmayın.
3. Trans yağları hayatınızdan çıkarın: Margarinler tabiatta bulunmayan, bağışıklık sisteminin tanımadığı ve bir düşman olarak algıladığı trans yağlardır. Uzak durun! Ay çiçek yağı ve mısır özü yağı üzere sağlıklı bellediğiniz yağlar da üretim basamağında yüksek ısılara maruz kaldıkları için trans yağlar, kanserojen unsurlar içerirler. Bu yağların bedende kronik enflamasyona neden olduğunu gösteren onlarca, yüzlerce bilimsel yayın mevcut.
4.Zeytinyağı bir sıhhat mucizedir: Zeytinyağı içindeki oleik asitle enflamasyonu önler, kalp ve damar sıhhatini korur. Kesinlikle soğuk sıkım sıkım zeytinyağını tercih edin.
5.Antienflamatuar güçleri unutmayın: Pazı, ıspanak üzere yeşil yapraklı zerzevatları, soğan, sarımsak, domates ve bamyayı sofranızdan eksik etmeyin. Hepsi de kronik enflamasyonla savaşan birer muhteşem güçtür.
6.Kollajen zengini beslenin: Kemik suyu, paça ve işkembe çorbasında bulunan kollajen bağırsak bütünlüğünü korur. Böylelikle toksik hususlar kan sirkülasyonuna sızamaz. Bağırsak geçirgenliğinin bozulması kronik enflamasyona taban hazırlar.
7. Sofranızdan fermente besinleri eksik etmeyin: Bol bol mesken yoğurdu, turşu, sirke tüketin. Fermente besinlerle bedenimize aldığımız dost bakteriler ve bağışıklık sistemi devamlı bağlantı halindedir. Dost bakterilerin yokluğunda çoğalan ziyanlı bakteriler bedende enflamasyona neden olur.
8. Omega-3 tüketiminizi artırın: Kronik enflamasyonla savaşta omega-3 yağ asitleri en tesirli silahınız, en varlıklı omega-3 kaynağı ise yağlı balıklardır. Sardalyenin, palamut balığının bol olduğu devirlerden faydalanın. Bitkisel omega-3’leri de unutmayın. Bol bol ceviz, badem, fındık yiyin.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
