Günümüzde dokumacılık eserlerinde kullanılan elyafın yaklaşık 64’ü sentetik. Doğal elyaftan daha fazla ilgi gören sentetik elyaflar fosil yakıtlardan üretiliyor, bu nedenle de mikroplastik kirliliğine yol açıyor. Sürdürülebilirlik Akademisi’nin bu yıl ikincisini gerçekleştirdiği Memleketler arası Yeni Plastik İktisadı Konferansı, döngüsel bir iktisat vizyonuyla plastikte değişimi hızlandırmayı hedefliyor. Konferansta dokumada döngüsellik için iş birliğinin ehemmiyetine dikkat çeken dünyanın önder endüstriyel iplik üreticisi Coats’un EMEA Bölgesi Pazarlama Yöneticisi Tevfik Çağatay Seçilmiş, 2030 yılına kadar tüm eserleri petrol bazlı materyal kullanmadan üreteceklerini açıkladı.
Dünya çapında elyaf üretimi 2000 yılından bu yana iki katına çıktı ve artmaya devam ediyor. Araştırmalara nazaran, 2020 yılında dünya çapında üretilen elyafın yaklaşık 52’si polyesterdi. Dokuma kesiminde kullanılan sentetik elyafın 70’inden fazlası giysi ve mesken dokuması eserlerinin üretiminde kullanılırken geri kalan kısmı teknik dokumacılık eserlerinde ve endüstriyel alanda kullanılıyor. Üretilen elyafın yaklaşık 97’si ise işlenmemiş ham hususlardan elde ediliyor. Dokumacılık bölümü, son yıllarda geri dönüştürülmüş polyester kullanımına geçmeye başlasa da geri dönüşüm manasında hâlâ kat edilecek yol var. Zira hâlihazırda dokumacılık üretiminde kullanılan elyafın yalnızca 1’inden azı, kullanım ömürlerinin sonunda yeni dokumacılık eserlerinde kullanılmak üzere geri dönüştürülüyor.
Tekstil bölümünde döngüselliği odağına alarak daldaki en geniş inovatif dikiş ipliği yelpazesini sunan Coats, eserlerini sürdürülebilir materyallerle üreterek geri dönüşümü kolaylaştırıyor. Sürdürülebilirlik Akademisi’nin bu yıl ikincisini gerçekleştirdiği Milletlerarası Yeni Plastik İktisadı Konferansı’na konuşmacı olarak katılan Coats EMEA Bölgesi Pazarlama Yöneticisi Tevfik Çağatay Seçilmiş, Coats’un sürdürülebilirlik vizyonunu;tekstil, otomotiv, telekomünikasyon, güç ve şahsî hami donanım üzere farklı bölümler için geliştirdikleri inovatif tahlilleri anlattı.
Döngüselliğe ulaşmada en büyük zorluk: Farklı malzemelerin ayrışması
Tekstil bölümü için döngüsel üretim modeli temelinin tasarım olduğunu belirten Seçilmiş, şunları söyledi: “Geleceğin dokuma eserlerinin, çarçabuk geri dönüştürülebilecek ve yine kullanılabilecek halde tasarlanması gerekiyor. Tekrar kullanılamayacak kadar yıpranan giysiler atılacak çöp değil aksine yeni bir kullanım döngüsünün ham unsurları. Halbuki ki dokumacılık eserlerinin birçoklarının katı atık depolama alanlarına gönderildiğini yahut yakıldığını görüyoruz. Bunun nedeni ise dokuma eserlerinin çok sayıda farklı gereç ve bileşenden oluşması ve bu bileşenleri ayırmanın sıkıntı olmasıdır. Hâlihazırda giysilerde kullanılan farklı malzemeler birbirlerinden çoğunlukla elle ayrılıyor. Bu yüzden döngüselliğin şimdi giysinin tasarım etabında başlaması ve bedel zincirinin her bir halkasının da bu hususta üzerine düşeni yapması gerekiyor”.
Giysilerin kolay ve az maliyetle geri dönüştürülmesi için inovatif dikiş iplikleri geliştiriyor
260 yılı aşkın bir müddettir giysileri bir ortada tutan iplikler tasarlama ve üretme konusunda uzman olan Coats için inovasyonun ileriye dönük daha sürdürülebilir tahliller geliştirmek ismine kritik ehemmiyete sahip olduğunu söyleyen Seçilmiş, “Coats olarak geleceğin giysilerinin, çarçabuk geri dönüştürülebilecek biçimde tasarlanması gerektiğinin şuuruyla hareket ediyor ve bunu üç halde sağlamayı taahhüt ediyoruz. Öncelikle dikiş ipliklerinin gereç çeşidi açısından kumaşla uyumlu olması, böylelikle kumaşla tıpkı kimyasal süreç izlenerek geri dönüştürülebilmesi gerekiyor. Akabinde, dikişlerin kolay ve düşük maliyetli bir biçimde sökülmesini kolaylaştıran iplik muhtaçlığı ortaya çıkıyor. Üçüncü olarak da bu iplikleri mümkün olduğunca geri dönüştürülmüş dokuma materyallerini kullanarak geliştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
2030 yılında tüm eserlerini petrol bazlı materyal kullanmadan üretecek
Kendi çeşidinde suda çözünebilen birinci iplik olan Coats EcoCycle’ı kısa müddet evvel piyasaya sürdüklerini söyleyen Seçilmiş, “Coats EcoCycle dikiş ipliği, kullanım ömrü sona eren giysiler yıkandığında çözünerek dikişlerin çözünmesi sağlıyor. Böylelikle giysiler kesimlerine daha kolay ayrılıyor ve bileşenleri ayrıştırılarak geri dönüştürmeyi kolaylaştırıyor. Giysilerde kullanılan gereçle uyumlu olan 100 Lyocell EcoRegen ise selülozik yapısı nedeniyle öbür selülozik bazlı materyallerle birlikte kullanılabiliyor ve tıpkı kimyasal geri dönüşüm sürecine tabi tutulabiliyor. Böylelikle giysiler dikişleri sökülmeden geri dönüştürülebiliyor. Döngüsel sürece uygun olarak ürettiğimiz EcoVerde eser kümemizde da 100 geri dönüştürülmüş sentetik dikiş iplikleri yer alıyor. Geri dönüştürülmüş gereçlerin işlendiği tüm tesislerimizin Küresel Recycled Standard sertifikasına, tedarik ettiğimiz materyallerin de sertifikalı olmasına itina gösteriyoruz. 2030 yılında tüm eserlerimizi polyester ve naylon üzere petrol bazlı gereçler kullanmadan üreteceğiz. Ayrıyeten dünya çapında tükettiğimiz gücün 70’ini de yenilenebilir kaynaklardan elde etmeyi hedefliyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
